1,5 milyon yıllık kemik fosilinin üzerinde bulunan izler, kemikten kas çıkarmak için taş bir alet kullanıldığını gösteriyor.
Bilim insanları 11 izden dokuzunun taş aletlerle, diğer ikisinin ise aslan benzeri bir hayvan tarafından yapıldığına inanıyor.
Uzak bir insan akrabasına ait kaval kemiğinin Kenya’da keşfedilmesinden elli yıl sonra, bir paleoantropolog kemiğin yüzeyindeki küçük oluklarda rahatsız edici bir şey fark etti. Briana Pobiner hayvanların bıraktığı diş izlerini ararken bir aletin bıraktığı düz çizgileri fark etti, bu da kemiğe başka bir şeyin -başka bir insanın- ulaştığını gösteriyordu.
‘Kemik üzerine yapılan yeni bir çalışmanın başyazarı ve Ulusal Doğa Tarihi Müzesi’nde paleoantropolog olan Pobiner, Washington Post’a yaptığı açıklamada, ‘Şok oldum ve ‘Olamaz’ dedim. Hemen meslektaşlarını devreye sokarak onlara şöyle dedi: ‘Buraya gelin. Gelin şuna bakın. Ben deli miyim?’
Gerçekten de 1,45 milyon yıllık kemik taş aletlerle kesilmiş gibi görünüyordu, bu da şimdiye kadar bulunan en eski insan yamyamlığı kanıtı olabileceği anlamına geliyordu. Kesik izlerinin hepsinin aynı yönde olması, kişinin taş aleti el değiştirmeden kullandığını düşündürüyor.
Pobiner bulgularla ilgili yaptığı basın açıklamasında, ‘Bu kesik izleri, tüketilmek üzere işlenen hayvan fosillerinde gördüklerime çok benziyor’ dedi. ‘Bu bacağın etinin yenmiş olması ve bir ritüelden ziyade beslenme amacıyla yenmiş olması muhtemel görünüyor.’
Bununla birlikte Pobiner, kemik izlerinin yalnızca kemiği kesen insan türüne ait olması halinde yamyamlık anlamına geldiğini ve 1,5 milyon yıl önce kemiğin bulunduğu bölgede bilinen üç türün yaşadığını belirtti: Homo erectus, Homo habilis ve Paranthropus boisei.
Washington Post’a verdiği demeçte, tek bir kemikle bir türü belirlemenin zor olduğunu belirterek, ‘Yemeyi kimin yaptığını ve kimin yendiğini bilmeniz gerekir ve bu durumda ikisini de bilmiyoruz’ dedi.
Bilinen en eski yamyamlık kanıtı olabilecek 1,45 milyon yıllık kemik üzerindeki kesik izlerinin yakından görünümü.
Taş izlerine ek olarak, Pobiner ve meslektaşları kemik üzerinde bir hayvan tarafından bırakılmış gibi görünen başka izler de buldu. Çalışmanın ortak yazarlarından Colorado Eyalet Üniversitesi’nden Michael Pante, izlerin 3 boyutlu bilgisayar modellerini oluşturdu ve dokuzunun bir aletten kaynaklanan kesik izleri olduğunu, ikisinin ise aslan benzeri bir hayvandan geldiğini belirledi. Ama hangisi önce geldi?
Araştırmacılar, kurbanı eski insanların mı öldürdüğünden ve daha sonra bir hayvanın mı leşini yediğinden, yoksa kurbanı bir hayvanın mı öldürdüğünden ve daha sonra eski insanların mı onu yamyamlaştırdığından emin değiller.
Katalan İnsan Paleontolojisi ve Sosyal Evrim Enstitüsü’nden Antonio Rodríguez-Hidalgo (çalışmaya katılmadı) Washington Post’a verdiği demeçte, “Aslan gibi büyük bir kedinin, zaten derin kasları sömürülmüş bir [homininin] kalıntılarını temizlemesi biraz alışılmadık görünüyor” dedi.
‘Kedilerin temizlemesi için geriye ne kalırdı? Sadece ilik, ancak büyük kediler kemik kırma yetenekleriyle bilinmezler ve kaval kemiği sağlam görünüyor. Dolayısıyla bu senaryo pek akla yatkın görünmüyor.’
İlk saldıran kim olursa olsun, Pobiner hala kemikteki taş kesiklerinin insan yamyamlığının göstergesi olduğuna inanıyor.
Bu antik insan atasının başlangıçta nasıl öldüğü belirsiz, çünkü kaval kemiği hem kemik taş aletlerin hem de hayvan dişlerinin izlerini taşıyor.
“Elimizdeki bilgiler bize homininlerin muhtemelen en az 1,45 milyon yıl önce diğer homininleri yediğini söylüyor” dedi.
‘İnsan evrim ağacından türlerin beslenmek için birbirlerini tükettiğine dair çok sayıda başka örnek var, ancak bu fosil, türümüzün akrabalarının fark ettiğimizden daha geçmişte hayatta kalmak için birbirlerini yediklerini gösteriyor.’
Başka bir deyişle, insanlar arasındaki yamyamlığın uzun bir geçmişi olabilir. Korkunç olsa da, bu tarih bize tarih öncesi toplumlar hakkında çok şey söyleyebilir.
Rodríguez-Hidalgo, ‘Homo sapienslerde yamyamlık daha derin felsefi çıkarımlar taşıyor’ dedi.
‘Sevgiye karşı nefret, aileye karşı düşman, savaş yamyamlığına karşı cenaze yamyamlığı ve ziyafete karşı kıtlık hakkında sorular ortaya çıkarıyor.’
